Zakażenia RSV: Sezonowość, Objawy i Profilaktyka
Epidemiologia Zakażeń RSV w Polsce
Od 1 stycznia do 15 maja 2024 roku w Polsce zdiagnozowano 37 603 przypadków zakażeń RSV, z czego 17 548 dotyczyło dzieci do 2. roku życia. Oznacza to, że u 3 na 100 dzieci w tym wieku wystąpiła choroba wywołana przez RSV w tym okresie. Zakażenia RSV pojawiają się sezonowo, od późnej jesieni do wiosny, z największym nasileniem w styczniu i lutym.
Kto jest najbardziej narażony na zakażenia RSV?
Aż 90% dzieci w pierwszych dwóch latach życia przejdzie zakażenie RSV, z czego połowa z nich doświadczy ponownego zakażenia w drugim lub trzecim roku życia. Na cięższe formy zakażenia narażone są również osoby powyżej 60. roku życia, zwłaszcza te z przewlekłymi chorobami układu oddechowego i serca.
Przebieg choroby wywołanej przez RSV
Dzieci do 2. roku życia, zwłaszcza niemowlęta w pierwszych trzech miesiącach życia, są najbardziej narażone na ciężki przebieg choroby. 80% dzieci wymagających hospitalizacji to wcześniej zdrowe niemowlęta, bez znanych czynników ryzyka ciężkiego przebiegu zakażenia RSV. Większość przypadków ma jednak łagodny przebieg. Gdy infekcja obejmuje dolne drogi oddechowe, może dojść do zapalenia oskrzelików lub zapalenia płuc, co często wymaga podawania tlenu i wsparcia oddechowego.
Czynniki ryzyka ciężkiego przebiegu zakażenia RSV:
- wcześniactwo
- przewlekłe choroby układu oddechowego
- wady serca
- choroby neurologiczne
- zaburzenia odporności
- wiek poniżej 3 miesięcy
- karmienie piersią krótsze niż 2 miesiące
- uczęszczanie do żłobka
- narażenie na dym tytoniowy
Następstwem zapalenia oskrzelików mogą być nawracające epizody świszczącego oddechu oraz zaostrzenia astmy i innych chorób przewlekłych.
Globalna epidemiologia zakażeń RSV
Według Światowej Organizacji Zdrowia, RSV jest odpowiedzialny za ponad 60% ostrych infekcji dróg oddechowych u niemowląt i małych dzieci na całym świecie. W 2019 roku zakażenie RSV wywołało 33 miliony infekcji dolnych dróg oddechowych u dzieci poniżej 5. roku życia, z czego 3,6 miliona wymagało hospitalizacji. Szacuje się, że w wyniku zakażeń RSV doszło do 26 300 zgonów w szpitalach i 101 400 zgonów ogółem, przy czym 95% zgonów miało miejsce w krajach rozwijających się.
Leczenie zakażeń RSV
Nie ma specyficznych leków leczących zakażenie RSV. Stosuje się jedynie leki objawowe, jednak w przypadku zapalenia oskrzelików większość leków okazuje się nieskuteczna. Dlatego tak ważna jest profilaktyka.
Profilaktyka RSV u niemowląt
Obecnie istnieją dwie główne metody uodpornienia niemowląt przed zakażeniem RSV:
- Szczepienia kobiet w ciąży:
- Kobietom w trzecim trymestrze ciąży (od 24. do 36. tygodnia) zaleca się szczepienie preparatem Abrysvo. Szczepienie to powoduje wytworzenie przeciwciał przez organizm matki, które przechodzą przez łożysko do krwi dziecka, zapewniając mu ochronę w pierwszych miesiącach życia. Ochrona przed ciężkim zapaleniem dróg oddechowych wywołanym przez RSV w pierwszych trzech miesiącach życia wynosi ponad 80%, a w pierwszych sześciu miesiącach blisko 70%. Szczepionka jest bezpieczna zarówno dla matki, jak i dziecka.
- Podanie gotowych przeciwciał:
- Obecnie w Polsce podawane są one dzieciom urodzonym przedwcześnie oraz z wadami serca. Oczekuje się, że preparat Nirsevimab (Beyfortus) będzie dostępny dla wszystkich niemowląt przed sezonem zakażeń. W Hiszpanii skuteczność w zmniejszeniu hospitalizacji z powodu zakażeń RSV u niemowląt wyniosła 70%.
Nieswoiste metody ochrony niemowląt przed zakażeniem RSV:
- Mycie rąk przed kontaktem z dzieckiem
- Izolacja dziecka od zakażonych domowników (strategia kokonowa)
- Zakładanie maseczek przez opiekunów w przypadku choroby
- Unikanie ekspozycji dziecka na dym tytoniowy
- Wietrzenie pomieszczeń
- Unikanie zatłoczonych miejsc
- Karmienie piersią
Profilaktyka RSV u osób powyżej 60. roku życia
Zakażenia RSV mogą mieć ciężki przebieg również u osób w wieku podeszłym. Dla tej grupy dostępne są dwie szczepionki: Abrysvo i Arexvy.
#zapalenieoskrzelików, #zapaleniepłuc, #RSV, #nirsevimab, #Beyfortus, #Areksvy, #Abrysvo, #szczepieniawciąży
Bibliografia:
- Piedimonte G, Perez MK. Pediatr Rev. 2014;35(12):519-530. Erratum in: Pediatr Rev. 2015;36(2):85.
- You Li, Xin Wang, wsp.: Global, regional, and national disease burden estimates of acute lower respiratory infections due to respiratory syncytial virus in children younger than 5 years in 2019: a systematic analysis. Lancet 2022; 399: 2047–64.
- Openshaw PJM. i wsp. Annu Rev Immunol 2017; 35: 501–532.
- MP.PL
Przeczytaj więcej o RSV:
Szczepienia PZH – Co wiemy o nowych szczepionkach przeciw RSV?
Wirus RSV – najczęstsza przyczyna hospitalizacji niemowląt – rozmowa z dr n.med. Joanną Stryczyńską-Kazubską
Zakażenia RSV – konsekwencje dla pacjentów i systemu ochrony zdrowia – perspektywa pediatry – dr n.med. Joanna Stryczyńska-Kazubska
Tagi: